بررسی فقهی و حقوقی نسب

موضوع این تحقیق بررسی فقهی و حقوقی نسب می باشد. اهمیت مسأله نسب و چگونگی اثبات آن و شرایط تحقق آن، بلاخص در مورد مسائل مستحدثه مانند: تلقیح مصنوعی و رحم اجاره ای و شبیه سازی، از عمده دلیل انتخاب این موضوع بوده است. اطلاعات این تحقیق، از طریق فیش برداری از کتاب های مختلف فقهی و حقوقی و با بهره گیری از نرم افزار تخصصی جامع فقه اهل بیت(س) و سایت های مختلف تحقیقاتی گردآوری شده است. نگارنده در این تحقیق سه محور عمده را در راستای موضوع مورد نظر دنبال نموده است که عبارتند از: 1-در محور نخست به بررسی ماهیت و مفهوم نسب و چگونگی شرایط تحقق آن پرداخته است. ودر ادامه به بیان اثبات نسب پدری و مادری و چگونگی نفی نسب و احکام جاری بر آن اشاره کرده است. 2-در محور دوم به بیان اقسام، شامل، نسب مشروع و ناشی از شبهه، نسب نامشروع و نسب ناشی از انواع لقاح مصنوعی و بررسی حکم تکلیفی این اقسام پرداخته است. 3-در محور سوم، حکم وضعی و آثار مترتب بر اقسام نسب را بیان می کند. یافته های این تحقیق به طور خلاصه به قرار زیر است: اولا: نسب دارای مفهوم خاص و معنای اصطلاحی نیست، بلکه ملاک اصلی الحاق نسب، پیدایش طفل از نطفه والدین است و فقط زنا را رافع نسب دانسته است.دوما: شرط غالب در مشروع بودن نسب، وقوع نزدیکی بین زن وشوهر است، و فرزند حاصل از نزدیکی زن و شوهر، و وطی به شبهه، نسب مشروع می باشد. و زنا دارای نسب نامشروع است.در بررسی لقاح مصنوعی بیان می دارد که الف) تلقیح زن با اسپرم شوهر جایز است? ولی با اسپرم مرد بیگانه، به نظر اکثر فقهای معاصر حرام است، و فقط معدودی از علما معاصر آن را جایز دانسته اند. (البته موارد جواز فوق، به شرط آن است که مقدمات و عملیات پزشکی آن? مستلزم حرامی نباشد). ب) نوزاد حاصل از باروری مصنوعی از لحاظ نسب? متعلق به صاحب اسپرم و صاحب تخمک است، یعنی صاحب اسپرم پدر و صاحب تخمک مادرش بوده? احکام نسب و ارث او بر همین اساس خواهد بود؛ اعم از این که در حکم تکلیفی? جایز یا حرام باشد. در مورد رحم اجاره ای بیان شده که، صاحب اسپرم و تخمک، پدر و مادر واقعی طفل محسوب می شوند. و در مورد شبیه سازی نیز بیان داشته که نسب در شبیه سازی وجود دارد و شبیه سازی به نظر اکثر فقها فی نفسه جایز است، ولی اگر مستلزم امور غیر جایز باشد و مفاسدی برای جامعه داشته باشد حرام می باشد. سوما: در نسب مشروع، تمامی آثار از جمله: حرمت نکاح، حضانت، ولایت، نفقه و توارث برقرار شده است.